BESİN ETİKETİ OKUMA
Makale:
UZMAN DİYETİSYEN EZGİ MISIRLI
Etiket bir ürünü tanımlayan, ürünün üretildiği yeri, cinsini, fiyatını belirtmek için kullanılan araçtır. Etiketlemenin genel olarak üç temel amacı vardır:
Sağlık, güvenlik ve ekonomik kaygılara ilişkin yeterli ve doğru bilgi sağlamak, tüketicileri ve üreticileri sahte, yanıltıcı ambalaj ve reklamlardan korumak ve adil rekabeti ve ürün pazarlama stratejilerini desteklemektir. DSÖ’nün tanımına göre; besin etiketi, besin ögelerinin bir takım nicel mekanizmalarla besin ambalajında listelenmesidir.
Türk Gıda Kodeksi’ ne göre; etiketleme, “fiyatın dirimi ve promosyon amaçlı bilgiler hariç olmak üzere, gıda maddesini tanıtıcı her türlü yazı, özel bilgi, ticari marka, marka adı, gıda maddesi ile ilgili kullanılan özel isimlendirme, resimsel ögeler veya işaretleri içeren ve gıdanın ambalajında bulunan veya doküman, bildirim, etiket gibi gıda ile birlikte sunulan, gıdayı tanıtan veya ifade eden tanıtım bilgileri” olarak tanımlanmaktadır.
Tam da bu noktada, etiketler satın almada tüketiciye ürün hakkında bilgilerin daha kolay aktarılmasını sağlar, tüketicileri beslenme açısından uygun tercihler yapması için eğitir, bilgilendirir. İnsanların gün geçtikçe satın aldıkları besinin besin değerleri hakkında bilgi sahibi olmak istemesi ve sağlık konusunda daha endişeli bir tutum sergilemesi bireyleri daha dikkatli seçimler yapmaya yönlendirmektedir. Bu nedenle, bireylerin besin etiketlerine dair yeterli bilgiye sahip olması ve besin etiketlerini doğru yorumlaması gerekir.
1- Porsiyon miktarını hesaplayın
Besin etiketleri üzerinde yazan referans değerleri 100 gram üzerinden hesaplanıyor. “1 porsiyon (Ör: 80 g)”, gibi ibareler çok önemli.
Alınan ürünün kaç porsiyon olduğunu bilmek ve ona göre tüketmek için besin etiketi porsiyonu ibaresini çok iyi bilmek gerekiyor. Paket yarım porsiyon veya 2 kati urun içererek aslında çok fazla kalori alımına neden olabilir.
2-Kalori kontrolü yapın
Besinleri satın alırken 100 gramında kalori kontrolü yapmak gerekiyor. Ancak kalori kontrolünü yaparken tüketilen miktar ile eşleme yapmak önemli.
Örneğin; “light” ibaresi olan gıdaların nasılsa az kalorili ve az yağlı düşüncesi ile sürekli veya çok miktarda tüketilmesinin de ciddi anlamda kilo alımında tetikleyici rolü var. Light ürün olması kalori içermediği ve sınırsız tüketilebileceği anlamına gelmiyor.
3- Çok yağlı ürün ne demek?
Besin etiketinde 100 gram ürün içerisinde 20 gramdan fazla yağ olması ve bunun 5 gramının doymuş yağlardan gelmesidir.
4- Az yağlı ne demek?
Besin etiketinde 100 gram ürün içerisinde 3 gramdan daha az yağ olması ve bunun 1 gramdan azının doymuş yağlardan gelmesidir.
Ürünün 100 gramındaki yağ miktarı 3 ile 20 gram arasında ise bu besindeki yağ miktarı kabul edilebilir sınırlar içerisindedir, ancak sağlığınız için önerilen 3 gram ve altında olmasıdır.
5- Çok şekerli ne demek?
Besin etiketinde 100 gram ürün içerisinde 10 gramdan fazla şeker olmasıdır.
6- Az şekerli ne demek?
Besin etiketinde 100 gram ürün içerisinde 2 gramdan daha az şeker olmasıdır.
7- Yüksek lif oranı ne demek ?
Besin etiketinde 100 gram ürün içerisindeki lif miktarının en az 6 gram olmasıdır.
8-Lif içerir ne demek?
Besin etiketinde 100 gram ürün içerisindeki lif miktarının en az 3 gram olmasıdır.
